Qazaxıstanın “Bayterek” Milli İdarəçilik Holdinqində Qazaxıstan İnkişaf Bankı, Qazaxıstan İxrac-Kredit Agentliyi və ölkənin aparıcı yağ emalı şirkətləri “Altyn Shyghys” və “Qazaq-Astyq Group” arasında üçtərəfli müqavilələr imzalanıb. Bu sazişlər ölkənin daxili yağ məhsulları istehsalçılarının dəstəklənməsi məqsədilə yeni proqramın reallaşdırılması üçün imzalanıb.
Proqram ixrac müqavilələri əsasında yağlıq bitkilərin öncədən satın alınmasını maliyyələşdirəcək. Bu, yerli istehsalın artmasına və Qazaxıstan məhsullarının beynəlxalq bazarda rəqabət qabiliyyətinin yüksəlməsinə xidmət edəcək.
Qazaxıstan İxrac-Kredit Agentliyinin rəhbəri Allen Çayjunusov bildirib ki, proqram yerli istehsalçılara ixrac müqavilələrini vaxtında yerinə yetirmək üçün likvidlik təmin edəcək, istehsal və bazar risklərini azaldacaq, tədarük zəncirlərini stabilləşdirəcək və ixrac həcmində artıma səbəb olacaq.
İlk iştirakçılar “Altyn Shyghys” və “Qazaq-Astyq Group” şirkətləri olacaq. İnkişaf Bankı “Altyn Shyghys”ə 15 milyard tenge, “Qazaq-Astyq Group”a isə 8 milyard tenge maliyyə dəstəyi göstərəcək. Bu vəsaitlər yerli kənd təsərrüfatı istehsalçılarından xammalın öncədən alınması və daha sonra dərin emal və ixrac üçün istifadə olunacaq.
İxrac-Kredit Agentliyi isə İnkişaf Bankına aşağı faizlə maliyyələşmə və ixrac müqavilələri üzrə sığorta təminatı verəcək, bu da ixracçılara xarici bazarlara çıxarkən riskləri minimuma endirməyə imkan yaradacaq.
Qazaxıstanın yağ emalı sektoru ölkənin aqro-sənaye kompleksində strateji əhəmiyyətə malikdir, 55 əsas müəssisə müxtəlif bitkiləri — günəbaxan, kolza, soya, kətan, saflor və pambıq — emal edir. Bu məhsullar Mərkəzi Asiya, Avropa, Yaxın Şərq və Çin bazarlarına ixrac olunur.
2025-ci ildə yağlıq bitkilərin əkini sahəsinin 12,4% artaraq 3,3 milyon hektara çatacağı gözlənilir. Bu da Mərkəzi Asiyaya bitki yağları və şrot ixracının 6-10% artaraq 580-600 min tona yüksəlməsinə şərait yaradacaq. 2023/24 mövsümündə Qazaxıstanın yağ məhsulları ixracı 1 milyon tonunu keçib və 30% artıb. Ölkə Avropa İttifaqına günəbaxan şrotu ixracında ilk beşlikdə, günəbaxan yağı ixracında isə dünya üzrə onluqda yer alıb.
Bu proqram Qazaxıstanın yağ sənayesinin davamlı inkişafına və ixrac potensialının gücləndirilməsinə mühüm töhfə verəcək.
